Εκθαμβωτική πανσέληνος στο Ναύπλιο.

 Βράδυ με πανσέληνο σήμερα 20 Οκτωβρίου με τον καιρό να ευνοεί

την παρατήρηση του φεγγαριού στον ξάστερο ουρανό της Αργολίδας.

Η πανσέληνος στο Ναύπλιο το απόγευμα της Τετάρτης ξεπρόβαλε κατακόκκινη προσφέροντας εξαιρετικές εικόνες.

Το φαινόμενο

Πανσέληνος ονομάζεται η σεληνιακή φάση κατά την οποία ολόκληρο το -στραμμένο προς την Γη- ημισφαίριο της φαίνεται ως ένας πλήρης φωτεινός κυκλικός δίσκος. Στη φάση της Πανσελήνου, η Σελήνη διέρχεται κατά το μεσονύκτιο από τον μεσημβρινό του τόπου που παρατηρείται, δηλαδή 12 ώρες ακριβώς μετά τη διάβαση του Ήλιου από τον ίδιο μεσημβρινό.

Συνεπώς την ώρα που ανατέλλει η Πανσέληνος δύει ο Ήλιος. Αυτό αποδεικνύει πως η Σελήνη στη φάση αυτή βρίσκεται στην αντίθετη πλευρά της Γης απ’ ό,τι ο Ήλιος, και όταν τα τρία αυτά σώματα βρίσκονται πάνω στην ίδια ευθεία γραμμή, ή μάλλον όσο πλησιέστερα στη γραμμή αυτή είναι δυνατό.

Στην αστρονομική «γλώσσα» λέμε ότι ο Ήλιος και η Σελήνη βρίσκονται σε συζυγία και πιο συγκεκριμένα σε αντίθεση. Σε αυτή τη χρονική στιγμή, όπως φαίνεται από τους παρατηρητές πάνω στη Γη, το ημισφαίριο του φεγγαριού που βλέπει τη Γη φωτίζεται πλήρως από τον Ήλιο και εμφανίζεται στρογγυλό. Κατά τη φάση της πανσελήνου, η σκοτεινή πλευρά της Σελήνης, που δεν είναι ποτέ ορατή από τη Γη, είναι τελείως σκοτεινή (έχει νύχτα).

Ονομασίες των Πανσελήνων συναντούνται σε πολλούς πολιτισμούς, όπως τον Κινέζικο, τον Κέλτικο, της Παλιάς Αγγλίας και της Νέας Γουινέας. Επίσης, ινδιάνικες φυλές της Αμερικής που χρησιμοποιούσαν τις φάσεις και τους κύκλους της Σελήνης για να παρακολουθούν τις εποχές και να προσδιορίζουν όλο το μήνα κατά τον οποίο συνέβαιναν διάφορα στη φύση, έδωσαν ένα μοναδικό όνομα για κάθε μία. Παρά το γεγονός αυτό, τα πιο γνωστά ονόματα των Πανσελήνων προέρχονται από τις φυλές των Αλγκονκίνων* που ζούσαν στην περιοχή της Νέας Αγγλίας και δυτικά της λίμνης Superior. Οι φυλές αυτές είχαν ίσως τη μεγαλύτερη επίδραση στους Ευρωπαίους αποίκους της Αμερικής.

Τα ονόματα που δίνονται παρακάτω δεν είναι τα μοναδικά που έχουν χρησιμοποιηθεί. Κάθε όνομα Πανσελήνου, με μία εξαίρεση, διέφερε μεταξύ των διαφόρων φυλών Αλγκονκίνων, για να μην αναφέρουμε και τις άλλες φυλές σε όλη τη Βόρεια Αμερική αλλά οι παρακάτω ονομασίες είναι η πιο κοινές.

Ιανουάριος: Η Πανσέληνος του Λύκου
Τον Ιανουάριο με το πυκνό χιόνι και την απόλυτη ηρεμία της νύχτας, το ουρλιαχτό του λύκου αντιηχεί σε όλο το δάσος. Μερικές φυλές ονόμαζαν αυτό το φεγγάρι Πανσέληνο του Χιονιού, αν και κατά κόρον χρησιμοποιείται για τον επόμενο μήνα.

Φεβρουάριος: Η Πανσέληνος του Χιονιού
Τον Φεβρουάριο πέφτει πολύ περισσότερο χιόνι, σχηματίζοντας παχιά στρώματα γι' αυτό η Πανσέληνος πήρε αυτό το όνομα. Επίσης κάποιες φυλές την ονόμαζαν η Πανσέληνος της Πείνας, λόγω του ότι οι συνθήκες κυνηγιού αυτή την περίοδο ήταν πολύ δύσκολες.

Μάρτιος: Η Πανσέληνος του Σκουληκιού
Το χιόνι αρχίζει σιγά-σιγά να λιώνει, μαλακώνοντας το έδαφος και οι γαιοσκώληκες κάνουν την εμφάνισή τους. Η Άνοιξη πλησιάζει και τα πρώτα σημάδια της φαίνονται στη φύση, δίνοντας αφορμή στο να δοθούν στο φεγγάρι αυτό κι άλλα ονόματα όπως, εξ αιτίας του κρωξίματος τον κορακιών, η Πανσέληνος του Κορακιού, ή η Πανσέληνος των χυμών των δέντρων. Οι χριστιανοί αργότερα την ονόμασαν Πανσέληνο της Νηστείας αφού συνήθως γινόταν μέσα στην Σαρακοστή.

Απρίλιος: Η Ροζ Πανσέληνος
Τα λουλούδια αρχίζουν να ανθίζουν, δίνοντας στο πράσινο γρασίδι ένα ροζ χρώμα και το άγριο έδαφος γεμίζει ανθισμένα αγκάθια εξ ου κι η ονομασία. Ονομάζεται επίσης η Πανσέληνος του γρασιδιού, η Πανσέληνος των αυγών ενώ σε κάποιες παράκτιες περιοχές ήταν η Πανσέληνος των ψαριών.

Μάιος: Η Πανσέληνος του Λουλουδιού
Τα λουλούδια είναι σε πλήρη άνθιση και το καλαμπόκι έτοιμο να φυτευτεί γι' αυτό ονομάζεται και Πανσέληνος της φύτευσης του καλαμποκιού όπως επίσης και Πανσέληνος του γάλακτος.

Ιούνιος: Η Πανσέληνος της Φράουλας
Είναι η εποχή που το μάζεμα της φράουλας φτάνει στο αποκορύφωμά του γι' αυτό και ονομαζόταν έτσι σε όλες τις φυλές των Αλγονκίνων.

Ιούλιος: Η Πανσέληνος του Κόκκινου Ελαφιού
Τα κόκκινα ελάφια τον Ιούλιο αρχίζουν να αναπτύσσουν βελούδινο τρίχωμα γι' αυτό και πήρε αυτό το όνομα. Οι συχνές καταιγίδες στην περιοχή της Νέας Αγγλίας ήταν η αιτία για να ονομαστεί η Πανσέληνος της καταιγίδας ενώ μερικές φυλές την έλεγαν η Πανσέληνος των σανών.

Αύγουστος: Η Πανσέληνος του οξύρρυγχου
Ο οξύρρυγχος, ένα μεγάλο ψάρι που είναι πολύ κοινό στην περιοχή Great Lakes και σε άλλες γειτονικές, είναι πιο εύκολα να αλιευτεί κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα. Εξ αιτίας του κοκκινωπού χρώματος που έπαιρνε το φεγγάρι μερικές φυλές το βαφτίζουν Κόκκινη Πανσέληνος. Άλλα ονόματα είναι η Πανσέληνος του πράσινου καλαμποκιού και η Πανσέληνος των σιτηρών.

Σεπτέμβριος: Η Πανσέληνος της Συγκομιδής
Πολλά από τα βασικά είδη διατροφής των φυλών των Ινδιάνων, όπως το καλαμπόκι, οι κολοκύθες, τα κολοκυθάκια, τα φασόλια, και το ρύζι, είναι έτοιμα για τη συγκομιδή. Το δυνατό φως της συγκεκριμένης Πανσελήνου επέτρεπε στου Ευρωπαίους αγρότες να εργάζονται μέχρι αργά τη νύχτα για να μαζέψουν τις σοδειές τους. Η Πανσέληνος της Συγκομιδής δεν γίνεται πάντα το Σεπτέμβριο. Παραδοσιακά, το όνομα πηγαίνει στην Πανσέληνο που γίνεται πλησιέστερα στην Φθινοπωρινή Ισημερία. Ωστόσο, μία ή δύο φορές στη δεκαετία η Πανσέληνος αυτή γίνεται τον Οκτώβριο.

Οκτώβριος: Η Πανσέληνος του Κυνηγού
Τα χωράφια έχουν θεριστεί, τα φύλλα αρχίζουν να πέφτουν και τα ελάφια έχουν συγκεντρώσει μεγαλύτερο λίπος και είναι έτοιμα για κατανάλωση. Οι κυνηγοί μπορούν να οδηγηθούν πιο εύκολα στα δάση, αφού τα χνάρια των ζώων είναι ευδιάκριτα εξ ου και το όνομά της.

Νοέμβριος: Η Πανσέληνος του κάστορα
Σε αυτή την εποχή του έτους, οι κάστορες είναι απασχολημένοι με την προετοιμασία τους για το χειμώνα γι' αυτό ήταν πιο εύκολο να τοποθετηθούν παγίδες, ώστε να τους πιάσουν και να πάρουν τη ζεστή τους γούνα, πριν αρχίσει το πολύ κρύο. Μερικές φυλές την ονόμαζαν και Παγωμένη Πανσέληνο.

Δεκέμβριος: Η Ψυχρή Πανσέληνος ή Πανσέληνος της Μεγάλης Νύχτας
Οι θερμοκρασίες αρχίζουν να πέφτουν κατακόρυφα το Δεκέμβριο γι' αυτό ονομάστηκε και Ψυχρή Πανσέληνος. Επίσης λόγω του ότι το συγκεκριμένο μήνα η νύχτα έχει μέγιστη διάρκεια πήρε το όνομα Πανσέληνος της Μεγάλης Νύχτας. Για τους χριστιανούς εποίκους ήταν η Πανσέληνος πριν από τα Χριστούγεννα και το Χειμερινό ηλιοστάσιο.

Η Μπλε Πανσέληνος
Σημειώνεται ότι, λόγω του ότι ο σεληνιακός κύκλος είναι 29 ημερών οι ακριβείς ημερομηνίες της Πανσελήνου κινούνται κάθε χρόνο και παρότι οι περισσότεροι εποχές έχουν τρεις Πανσελήνους (μία κάθε μήνα), εξ αιτίας αυτής της «αστάθειας» μερικές έχουν τέσσερεις. Ο όρος «Μπλε Πανσέληνος» χρησιμοποιήθηκε για να προσδιορίσει τη μια από αυτές τις επιπλέον Πανσελήνους.

*Οι Αλγκονκίνοι ήταν ομάδα αυτοχθόνων φυλών της Βόρειας Αμερικής που πριν από την εισβολή των Ευρωπαίων ζούσαν διασκορπισμένοι σε μια ευρεία περιοχή, που εκτεινόταν ανάμεσα στις ακτές του Ατλαντικού ωκεανού (από τον Καναδά μέχρι τη νότια Βιρτζίνια) και στα Βραχώδη Όρη, με κύριο συνεκτικό κρίκο την κοινή γλώσσα. Η φυλή που κατεξοχήν ονομάστηκε έτσι, κατοικούσε στην περιοχή του σημερινού Καναδά, μεταξύ Κεμπέκ και Οντάριο. Οι εναπομείναντες σήμερα δεν ξεπερνούν τις 2.000 και ζουν σε ειδικά καθορισμένες περιοχές στο Κεμπέκ και στο Οντάριο του Καναδά.